Η δεκαετία που κλείνει φέτος άλλαξε την ιατρική επιστήμη. Στη διάρκειά της έγινε η πρώτη μεταμόσχευση προσώπου, δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά όργανα από βλαστοκύτταρα, βρέθηκε μία βιταμίνη που μπορεί να σώσει εκατομμύρια ζωές. Ας ρίξουμε όμως μια σύντομη ματιά στα 10 ιατρικά ορόσημα των δέκα τελευταίων ετών.
Χάπια κατά της παχυσαρκίας
ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΛΑΔΑΡΟΤΗΤΑ
Σχεδόν ένα εκατομμύριο συνταγές γράφονται κάθε χρόνο για φάρμακα κατά της παχυσαρκίας, όπως τα Reductil (σιβουτραμίνη) και Χenical (ορλιστάτη). Νέα φάρμακα κατασκευάζονται διαρκώς. Το πιο καινούργιο, το Victoza (λιραγλουτίδη), θέτει σοβαρή υποψηφιότητα για να κυριαρχήσει στην αγορά.
Περιτομή
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
Τον Δεκέμβριο του 2006 διαπιστώθηκε από δύο κλινικές δοκιμές στην Κένυα και τη Νότια Αφρική πως η περιτομή περιορίζει σημαντικά (σχεδόν κατά 60%) τη μετάδοση του ιού ΗΙV που προκαλεί το ΑΙDS. Έκτοτε βρέθηκαν στοιχεία ότι με την περιτομή προλαμβάνονται και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως η μόλυνση από τον ιό ΗΡV, την κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου στις γυναίκες, κατά 35%, και o ιός του έρπητα (Ηerpes Simplex Virus), κατά 25%. Πιθανόν να προστατεύει και από τη σύφιλη.
Βιταμίνη D
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
Έγινε γνωστό ότι η βιταμίνη D δεν συντελεί μόνο στην υγεία των οστών, αλλά έχει και πολλά άλλα οφέλη: προστατεύει από τον καρκίνο, τις καρδιοπάθειες, τον διαβήτη και τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Καθώς η βιταμίνη αυτή δημιουργείται από την επίδραση του ήλιου πάνω στο δέρμα, αντικαρκινικές οργανώσεις ζήτησαν να αναθεωρηθούν οι συμβουλές να μη μένουμε στον ήλιο για να αποφεύγουμε τον καρκίνο του δέρματος.
Τεχνητά όργανα
ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΤΕ... ΟΥΡΟΔΟΧΟ ΚΥΣΤΗ ΚΑΙ ΤΡΑΧΕΙΑ
Το 2006, Αμερικανοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν στο εργαστήριο τμήματα ουροδόχων κυστών από βλαστοκύτταρα των ίδιων των ασθενών και τα μεταμόσχευσαν με επιτυχία. Πέρυσι τον Ιούνιο, η 30χρονη Κλαούντια Καστίγιο έγινε η πρώτη ασθενής στην οποία μεταμοσχεύτηκε μια ολόκληρη τραχεία, η οποία δημιουργήθηκε από τα δικά της βλαστοκύτταρα- ώστε να μη χρειάζεται τα ισχυρά φάρμακα κατά της απόρριψης του οργάνου. Ερευνητές εργάζονται για να φτιάξουν μοσχεύματα για περισσότερους από δώδεκα άλλους ιστούς και όργανα.
Εμβόλια
ΑΣΠΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑΣ C
Το εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας C, που άρχισε να χορηγείται τον Νοέμβριο 1999, μείωσε τους θανάτους από τη νόσο αυτή στη Βρετανία, από 935 το 1998 σε 13 πέρυσι. Το 2008, το εμβόλιο αυτό ει σήχθη σ΄ ένα βρετανικό πρόγραμμα για τον εμβολιασμό όλων των 12χρονων και 13χρονων κοριτσιών. Αναμένεται ότι θα προλάβει το 70% των κρουσμάτων.
Παρεμβολή του RΝΑ
«ΑΠΟΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ» ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ
Τον Οκτώβριο 2006, οι Αμερικανοί επιστήμονες Άντριου Φάιρ και Κρέιγκ Μέλο κέρδισαν το Νόμπελ Ιατρικής επειδή ανακάλυψαν ότι μπορούν να «αποσυνδέουν» ή να κάνουν να «σιωπούν» συγκεκριμένα γονίδια ενός νηματοειδούς σκουληκιού, χορηγώντας του τμήματα ενός μορίου που ονομάζεται RΝΑ και μοιάζει πολύ με το DΝΑ. Η ανακάλυψη έγινε το 1998, αλλά μόλις το 2002 κατέστη σαφές ότι λειτουργεί και σε ανθρώπινα κύτταρα και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να «αποσυνδεθούν» γονίδια που προκαλούν καρκίνο ή κληρονομικά νοσήματα.
Γρίπη
ΠΑΝΔΗΜΙΚΟΣ ΠΑΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Ολόκληρη τη δεκαετία υπήρχε ο φόβος ότι θα εμφανιστεί ένας νέος ιός της γρίπης, ο οποίος θα προκαλέσει πανδημία. Το αντιγριπικό φάρμακο Τamiflu της Roche χρησιμοποιήθηκε ως η πρώτη γραμμή άμυνας. Λειτουργεί εναντίον όλων των μορφών της γρίπης, μπλοκάροντας ένα ένζυμο που επιτρέπει στον ιό να μεταδίδεται από κύτταρο σε κύτταρο. Το πρώτο τέτοιο φάρμακο ήταν το Relenza της GlaxoSmithΚline. Τo Τamiflu πήρε άδεια κυκλοφορίας έναν χρόνο μετά το Relenza, έγινε όμως δημοφιλέστερο επειδή είναι ευκολότερο στη λήψη του.
Μεταμόσχευση προσώπου
Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ
Τον Νοέμβριο του 2005 πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεταμόσχευση προσώπου στη Γαλλίδα Ιζαμπέλ Ντινουάρ. Ως τότε οι επιστήμονες δεν ήταν σίγουροι αν το ανοσοποιητικό σύστημα θα αποδεχόταν ή θα απέρριπτε ένα νέο πρόσωπο (το δέρμα προκαλεί μία από τις ισχυρότερες αντιδράσεις του ανοσοποιητικού) και αν η ανθρώπινη ψυχή θα ήταν ικανή να το αποδεχτεί. Τέσσερα χρόνια μετά, έχουν πραγματοποιηθεί έξι μεταμοσχεύσεις προσώπου. Ηerceptin
ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Είναι το γνωστότερο αντικαρκινικό φάρμακο που κυκλοφόρησε στην αγορά την τελευταία δεκαετία. Χρησιμοποιείται από το 2006 κατά του καρκίνου του μαστού.
Εμβρυακά βλαστοκύτταρα
Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΙΣΤΟΥ
Τα εμβρυακά βλαστοκύτταρα λαμβάνονται από πρώιμα έμβρυα και έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται σε οποιονδήποτε από τους πολλούς εξειδικευμένους ιστούς του σώματος. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να «επισκευαστεί» οποιοδήποτε μέρος του σώματος, από τα νεφρά και το ήπαρ ώς τον εγκέφαλο και τα μάτια. Όμως η χρησιμοποίησή τους «σκοντάφτει» σε προβλήματα δεοντολογίας, επειδή πολλοί θεωρούν τα ανθρώπινα έμβρυα ιερά.
Πηγή ΤΑ ΝΕΑ 09 Δεκεμβρίου 2009